Talen in relaties

Is het je wel eens opgevallen dat als een relatie tussen mensen eenmaal is begonnen in een bepaalde taal, het heel moeilijk is om dit op een later tijdstip te veranderen? Voor de meeste mensen voelt het spreken van een andere taal dan normaal wordt gesproken met die persoon, ongemakkelijk en vreemd. Deze pagina gaat over dat fenomeen, namelijk talen in relaties.

Mijn eigen ervaring

Laten we beginnen met ons eigen verhaal. Mijn man en ik zijn allebei Nederlands en zijn door onze ouders eentalig Nederlands opgevoed (hoewel ik receptief ook wat dialect heb meegekregen). De overstap naar het Engels was een bewuste keuze ter voorbereiding van onze (toen nog) toekomstige kinderen, om ze een tweetalige opvoeding te geven. Dat hebben we tijdens een boswandeling besloten, en toen hebben we onze taal ter plekke veranderd van Nederlands naar Engels. Het kostte de eerste dagen (en weken als we moe of gefrustreerd waren) wat moeite, maar al snel begon het natuurlijk aan te voelen. Nu -na zo’n 4 jaar- is het gewoon zoals het is. Soms voelt het nu zelfs raar om Nederlands tegen elkaar te praten.

Het lijkt erop dat mijn man en ik een van de weinigen zijn die ons taalgebruik binnen één dag zo drastisch hebben veranderd, of uberhaupt hebben veranderd. Als ik echter naar mijn andere relaties kijk, vind ik het soms nog steeds erg moeilijk. Een voorbeeld zijn mijn ouders; ook al spreek ik normaal alleen Engels met mijn dochter, het is heel moeilijk om dat te doen in het bijzijn van mijn ouders. Mijn brein keert automatisch terug naar het Nederlands als ik ze zie, vooral als ik bij hen thuis ben (wat ook het huis is waarin ik ben opgegroeid). De taal die ik al bijna 30 jaar met ze spreek, is moeilijk te veranderen, ook al praat ik niet eens met hen, maar spreek ik alleen in hun bijzijn.

De theorie erachter

Omdat ik over dit onderwerp wilde schrijven, probeerde ik het waarom en hoe van talen in relaties te onderzoeken. Veel informatie was er echter niet te vinden. Veel persoonlijke ervaringen en verhalen komen echter overeen dat het op de een of andere manier gewoon verkeerd voelt om van taal te veranderen. Dit is vooral het geval wanneer de relatie intenser is of al langer geleden is ontstaan. De theorie die de meeste bieden, is dat de taal zo verbonden is met ons zijn, karakter en emoties. Het veranderen van de gebruikte taal zou dan voelen alsof je meer verandert dan de woorden die je kiest. Het verandert een deel van de relatie zelf, wat ongemakkelijk of eng kan aanvoelen.

Een zeer meertalig probleem

Aangezien een eentalig persoon slechts één taal heeft om te gebruiken, zullen ze nooit de noodzaak tegenkomen om van taal te wisselen binnen een relatie. Natuurlijk kunnen ze tijdens vakanties of andere momenten een andere taal proberen, maar hun kerntaal zal altijd hetzelfde zijn. Meertalige mensen kunnen echter meerdere redenen hebben om hun relationele taal te veranderen. De meeste redenen die ik hoorde, hebben te maken met de wens om een nieuwe taal te leren of te oefenen, of dat ze ouders worden.

Het is belangrijk op te merken dat taalmixen (het veranderen van taal binnen gesprekken) iets anders is. Als mensen gewend zijn om 2 of meer talen te spreken binnen een relatie, dan is dat hun “uitgangspunt”. Overschakelen naar totaal andere talen, of uitsluitend één taal gaan gebruiken, kan echter net zo raar aanvoelen.

Een nieuwe taal

Bij het leren van een nieuwe taal kan men de wens hebben om deze te oefenen met mensen met wie ze in eerste instantie hun andere taal spraken. Ik zie dit vooral om me heen bij expats en andere nieuwkomers in Nederland. In het begin is de gebruikte taal Engels, want dat is wat de meeste mensen tegenwoordig gemeen hebben. In een later stadium leren ze Nederlands en willen ze dit steeds meer oefenen. Vrienden en partners wordt gevraagd om een tijdje Nederlands met ze te praten, en sommigen schakelen zelfs voor een langere periode helemaal over op het Nederlands.

Ouders worden

Net als onze eigen reden om over te stappen, zullen veel mensen hun taalgebruik veranderen als er kinderen bij betrokken raken. Misschien wil je een niet-moedertaal aan de mix toevoegen, net zoals wij deden. Misschien heb je al meerdere talen in je familie en kies je er op dit moment voor om er één meer nadruk te geven. Je kunt verhuizen naar een ander land en de gezinstaal veranderen om het aanbod van de minderheids- en meerderheidstaal in evenwicht te brengen.

Wordt vervolgd

Aangezien er weinig informatie en feiten over dit onderwerp te vinden zijn, hoor ik graag van jullie!

Wat zijn jullie verhalen en ervaringen?
Wat zijn jullie ideeën en theorieën hierover?
Wat zijn jullie vragen of tips voor deze specifieke blog?
Waar lopen jullie tegenaan op het gebied van talen en relaties?

Laat het me weten en laten we samen meer leren!