Meertaligheid: de voordelen

Aangezien meertaligheid vaak een noodzaak is binnen verschillende gezinnen, zijn extra voordelen niet echt nodig om mensen ervan te overtuigen hun kinderen in twee of meer talen op te voeden. Voor gezinnen zoals ook de mijne echter (moedertaalsprekers van de meerderheidstaal), hebben de aanvullende voordelen van meertaligheid wel bijgedragen aan de keuze onze dochter meertalig op te voeden. Maar welke voordelen zijn dit? In deze post beschrijf ik de belangrijkste, onderverdeeld in verschillende categorieën.

NB: Hoewel sommige studies onderstaande voordelen hebben gevonden, lieten andere studies soms geen extra voordelen van meertaligheid zien. Voor zover ik weet, zijn er geen studies die negatieve effecten aantonen. Dus zelfs als je misschien niet al deze voordelen hebt, kan het absoluut geen kwaad om meerdere talen te spreken of te leren.

Taalkundige voordelen

Talen leren: voor veel meertalige mensen is het gemakkelijker om een nieuwe taal te leren als ze opgegroeid zijn met 2 of meer talen. Dit is vooral het geval als de nieuwe taal overeenkomsten heeft met een van hun moedertalen.
Metalinguïstiek: meertalige kinderen leren op zeer jonge leeftijd dat er zoiets als een taal bestaat. Ze kunnen met ongeveer 1,5 jaar naar de juiste taal overschakelen en kunnen met ongeveer 2 jaar over talen nadenken en praten. Ter vergelijking: eentaligen beginnen dit rond de leeftijd van 3 jaar te ontwikkelen.
Eerste taal verbetert: naarmate kinderen een nieuwe taal leren, verbeteren ze doorgaans ook hun eerste taal of talen. Dit is vooral het geval bij sequentiële meertaligheid of wanneer je actief een nieuwe taal leert (bijv. op school). Dit is omdat je dan actief leert over taalregels waar je in je moedertaal nooit over hebt hoeven nadenken.

Sociale voordelen

Verbinding maken met mensen: als je meer dan één taal kent, kunt je relaties aangaan en behouden die je anders niet had kunnen maken. Denk aan alle mensen waarmee je in verschillende talen contact kunt maken. Dit is vooral belangrijk voor gezinnen die geëmigreerd zijn of multiculturele gezinnen.
Cultureel bewustzijn: het spreken van een tweede (of derde, enz.) taal opent deuren naar andere landen en mensen. Dit betekent ook dat je toegang krijgt tot andere culturen en je perspectief kunt verruimen. Culturele gevoeligheid en diversiteit is altijd iets om na te streven.

Cognitieve voordelen

Executieve functies: Onderzoek suggereert dat er een verbetering kan zijn van verschillende cognitieve functies, en in het bijzonder de executieve functies. Deze functies zijn mentale vaardigheden die in het dagelijks leven worden gebruikt, zoals je werkgeheugen, planning en het verdelen van je tijd.
Creativiteit: meertalig zijn kan je creatiever maken en je ook betere visuele vaardigheden geven. Tevens gaat het abstract denken vooruit. Al deze vaardigheden zijn geweldig om te hebben in je persoonlijke maar ook professionele leven.
Reactie inhibitie: hoewel deze deel uitmaakt van de uitvoerende functies, noem ik deze apart. Omdat meertalige mensen constant de ene taal onderdrukken wanneer ze de andere spreken, is dit een enorme training voor je hersenen. Deze onderdrukking, of inhibitie, gaat ook verder dan het gebruik van talen om controle te hebben over andere gedragingen en gedachten.

Carrièremogelijkheden

Schoolprestaties: we hebben de cognitieve voordelen hierboven al vastgesteld. Om deze, of misschien om andere redenen, tonen sommige onderzoeken aan dat meertalige kinderen het iets beter doen op school. Ze zullen ook vaker doorgaan met studeren in het hoger onderwijs.
Carrièrekansen: als je een andere taal spreekt, kunt je soms een baan krijgen omdat je opvalt tijdens een sollicitatieprocedure. Voor sommige banen is meertalig zijn essentieel. Denk hierbij aan werken in het buitenland of werken in een multiculturele omgeving. Maar ook als dit niet specifiek nodig is, is de kans groter dat werkgevers een meertalige in dienst nemen.

Gezondheidsvoordelen

Latere symptomen van dementie: er zijn nogal wat studies gedaan naar meertaligheid met betrekking tot ouderdomsproblemen. Aangezien het actief gebruiken van meer dan één taal de cognitieve vaardigheden verbetert, is het logisch dat al die hersentraining ook later in het leven voordelen kan opleveren. Uit onderzoek is gebleken dat bij meertaligen de symptomen van dementie of Alzheimer tot wel 5 jaar laten ontstaan.

Tenslotte is het belangrijk te vermelden veel van deze voordelen van meertaligheid, niet meteen heel merkbaar zijn in het dagelijks leven. Alle kinderen ontwikkelen zich anders en dat is helemaal prima. Het is (helaas) niet mogelijk om je kind ‘intelligenter’ te maken door een extra taal aan te bieden, zo gemakkelijk werkt het brein niet. Meertalig zijn is een geschenk op zich en kan dus deze extra bonussen met zich meebrengen. Uiteindelijk is het grootste voordeel simpelweg de mogelijkheid om in meer dan 1 taal te communiceren.